Payız fəsli üçün fermerlərə məsləhət
Taxıl ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm strateji məhsul sayılır. Hazırda respublikamızın hər yerində, o cümlədən dəmyə bölgələrdə gələn ilin məhsulu üçün payızlıq əkin kampaniyası aparılır. Əlbəttə, taxıl səpinində zəruri aqrotexniki tədbirlərə əməl edilmədən gələcək yüksək məhsuldarlıqdan danışmaq olmaz.
Payızlıq taxılların böyüməsi, inkişafı və məhsuldarlığına nizamlanmayan və nizamlanan olmaqla, iki qrup amil təsir edir. Nizamlanmayan amillərə illik yağıntıların miqdarı, Günəş radiasiyası, illik fəal temperaturun cəmi, küləyin sürəti, nizamlanan amillərə isə torpağın becərilməsi, keyfiyyətli toxum, səpin müddəti, səpin norması, gübrələrin verilməsi, alaqla mübarizə, yaşıl malanın çəkilməsi, suvarma, xəstəlik və zərərvericilərlə mübarizə, yığımın vaxtında və keyfiyyətlə başa çatdırılması daxildir.
Yüksək dən məhsulunun formalaşmasına nizamlanan (suvarma, yemləmə gübrələrinin verilməsi, alaqlarla mübarizə, yaşıl malanın çəkilməsi, xəstəlik və zərərvericilərlə mübarizə aparılması və s.) amilləri yüksək aqrotexniki səviyyədə idarə etməklə nail olmaq olar.
Payızlıq taxıl əkini sahələrindən yüksək məhsul götürmək üçün gübrələmənin əhəmiyyəti müstəsna dərəcədə böyükdür.Əgər payızda səpindən qabaq azot gübrəsi verilməyibsə, onda erkən yazda bitkilərə əlavə gübrə şəklində mineral gübrələr verilənə qədər onların qidaya təlabatını qismən də olsa ödəmək üçün gübrə normasının müəyyən hissəsini qışda vermək məsləhətdir.
Payızlıq dənli bitkilərdən yüksək məhsul götürülməsində mühüm şərtlərdən biri də suvarmadır. Torpaq-iqlim şəraitindən asılı olaraq vegetasiya dövründə iki-dörd dəfə su verilməlidir. Qışı yağıntılı keçən illərdə torpaq-iqlim şəraitindən asılı olaraq fevralın üçüncü yaxud martın birinci ongünlüyündə birinci vegetasiya suvarılmasına başlamaq məsləhət görülür. Əgər səpindən sonra əkinlər suvarılmayıbsa və havalar quraq keçirsə, onda qış aylarında bitkilər mütləq suvarılmalıdır.
Payızın sonunda, meyvə ağacları yarpaqlarını tökdükdən sonra bağlarda bir sıra aqrotexniki əməliyyatları mütləq şəkildə yerinə yetirmək lazımdır. Belə ki, vegetasiyanın sonunda yığılıb qalan zərərvericilər və müxtəlif xəstəliklərin göbələk sporları (xəstəlik törədiciləri) qabığın altında, budaqların birləşmə yerlərində, yerə tökülən yarpaqların altında, xəstə budaqlarda və s. yerlərdə qışlayaraq gələn ilin məhsulu üçün potensial təhlükə yaradırlar. Payızın sonunda həyata keçirilən aqrotexniki və kimyəvi əməliyyatların əsas məqsədi meyvə ağaclarını zərərvericilərdən, xəstəlik törədicilərdən, gəmiricilərdən və eləcə də qış şaxtalarından qorumaqdır. Ağac gövdələrinin ağardılması, yerə tökülən yarpaqların və quru budaqların yığılaraq bağdan çıxarılması, yandırılması, ağaclara superfosfat və kalium gübrələrinin verilməsi, xəstəliklərə və zərərvericilərə qarşı pestisidlərin çilənməsi, gövdə ətrafı torpaq dairələrinin bellənməsi və s. bu kimi işlər payızda aparılır və gələn ildə yüksək keyfiyyətli, bol məhsul üçün münbit şərait yaradır.
Payızlıq taxılların böyüməsi, inkişafı və məhsuldarlığına nizamlanmayan və nizamlanan olmaqla, iki qrup amil təsir edir. Nizamlanmayan amillərə illik yağıntıların miqdarı, Günəş radiasiyası, illik fəal temperaturun cəmi, küləyin sürəti, nizamlanan amillərə isə torpağın becərilməsi, keyfiyyətli toxum, səpin müddəti, səpin norması, gübrələrin verilməsi, alaqla mübarizə, yaşıl malanın çəkilməsi, suvarma, xəstəlik və zərərvericilərlə mübarizə, yığımın vaxtında və keyfiyyətlə başa çatdırılması daxildir.
Yüksək dən məhsulunun formalaşmasına nizamlanan (suvarma, yemləmə gübrələrinin verilməsi, alaqlarla mübarizə, yaşıl malanın çəkilməsi, xəstəlik və zərərvericilərlə mübarizə aparılması və s.) amilləri yüksək aqrotexniki səviyyədə idarə etməklə nail olmaq olar.
Payızlıq taxıl əkini sahələrindən yüksək məhsul götürmək üçün gübrələmənin əhəmiyyəti müstəsna dərəcədə böyükdür.Əgər payızda səpindən qabaq azot gübrəsi verilməyibsə, onda erkən yazda bitkilərə əlavə gübrə şəklində mineral gübrələr verilənə qədər onların qidaya təlabatını qismən də olsa ödəmək üçün gübrə normasının müəyyən hissəsini qışda vermək məsləhətdir.
Payızlıq dənli bitkilərdən yüksək məhsul götürülməsində mühüm şərtlərdən biri də suvarmadır. Torpaq-iqlim şəraitindən asılı olaraq vegetasiya dövründə iki-dörd dəfə su verilməlidir. Qışı yağıntılı keçən illərdə torpaq-iqlim şəraitindən asılı olaraq fevralın üçüncü yaxud martın birinci ongünlüyündə birinci vegetasiya suvarılmasına başlamaq məsləhət görülür. Əgər səpindən sonra əkinlər suvarılmayıbsa və havalar quraq keçirsə, onda qış aylarında bitkilər mütləq suvarılmalıdır.
Payızın sonunda, meyvə ağacları yarpaqlarını tökdükdən sonra bağlarda bir sıra aqrotexniki əməliyyatları mütləq şəkildə yerinə yetirmək lazımdır. Belə ki, vegetasiyanın sonunda yığılıb qalan zərərvericilər və müxtəlif xəstəliklərin göbələk sporları (xəstəlik törədiciləri) qabığın altında, budaqların birləşmə yerlərində, yerə tökülən yarpaqların altında, xəstə budaqlarda və s. yerlərdə qışlayaraq gələn ilin məhsulu üçün potensial təhlükə yaradırlar. Payızın sonunda həyata keçirilən aqrotexniki və kimyəvi əməliyyatların əsas məqsədi meyvə ağaclarını zərərvericilərdən, xəstəlik törədicilərdən, gəmiricilərdən və eləcə də qış şaxtalarından qorumaqdır. Ağac gövdələrinin ağardılması, yerə tökülən yarpaqların və quru budaqların yığılaraq bağdan çıxarılması, yandırılması, ağaclara superfosfat və kalium gübrələrinin verilməsi, xəstəliklərə və zərərvericilərə qarşı pestisidlərin çilənməsi, gövdə ətrafı torpaq dairələrinin bellənməsi və s. bu kimi işlər payızda aparılır və gələn ildə yüksək keyfiyyətli, bol məhsul üçün münbit şərait yaradır.
