Meteoroloji radiolokasiya müşahidə sistemləri

Təhlükəli hava şəraitinin vaxtında müəyyənləşdirilməsi, identifikasiyası və onların dəqiq proqnozlaşdırılması  üçün dünya təcrübəsində erkən xəbərdarlıq sistemləri mövcuddur.

Azərbaycanda yeni meteoroloji radiolokator sistemlərinin quraşdırılması nəticəsində əldə olunan məlumatlarla yerüstü müşahidə şəbəkəsinin məlumatlarının müqaisələndirilməsi təhlükəli təbiət hadisələrinin qısamüddətli (3-4 saat əvvəlcədən) proqnozlarının keyfiyyətinin artırılmasına əsaslı dərəcədə təsir göstərəcəkdir.

Qarşıya qoyulan məsələ, bütün ölkə ərazisini əhatə edə biləcək vahid meteoroloji radiolokator  şəbəkəsinin yaradılmasından ibarətdir. Onun yaradılması təhlükəli hadisələrin proqnozlaşdırılmasının kefiyyətinin yüksəldilməsi və vaxtında verilməsi ilə, iqtisadiyyatın havadan asılı sahələrinin (şəhər təsərrüfatı, kənd təsərrüfatı kompleksi, nəqliyyat, xüsusilə hava nəqliyyatı və s.) təhlükəsiz fəaliyyətini təmin edəcəkdir.

Yeni Dopler radarları

Azərbaycanda dövlət İnvestisiya layihələri çərçivəsində atmosferdə baş verən hidrometeoroloji proseslərin və onlarla əlaqədar olan güclü qasırğa, leysan, dolu, sel daşqınları və subasma kimi  təhlükəli atmosfer hadisələrin real vaxt rejimində aşkarlanması məqsədilə 2 dəst Dopler radar sistemləri alınmış,  Şamaxı  və Göygöldə quraşdırılmışdır. Qabaqcadan xəbərdarlıq sisteminin pilləsi olan radar müşahidələrinin ölkədə təşkili prioritet istiqamət kimi müəyyən edilmişdir. Aparılan ekspert qiymətləndirilməsi göstərir ki, ölkənin hidrometeoroloji təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə radarlar sisteminin genişləndirilməsi məqsədə uyğundur.

Göygöl və Şamaxı rayonlarında quraşdırılmış müasir Dopler radarları

Aeroloji müşahidə sistemləri

İlk aeroloji müşahidələr Bakıda 1936-cı ildə təşkil olunmuşdur.

Aeroloji müşahidə sistemlərinin inkişafı ilə bağlı ən əsas məsələlərdən biri sutka ərzində 2 dəfə atmosferin  qatlarında zondlama işlərinin təmin edilməsindən ibarətdir. Bunun reallaşdırılması nəticəsində təhlükəli hava hadisələrinin proqnozlaşdırılması üçün alınan məlumatlar əsasında aviasiya uçuşlarının təhlükəsizliyi, ölkənin müdafiə sektorunun tələbatı, o cümlədən ətraf mühitin monitorinqi təmin olunacaqdır. Məsafədən zondlama məntəqələrinin sayı 1-2 ola bilər.
Məntəqələr